سبزه عید نوروز و چگونگی کاشت ۱۰ نمونه از این نوع سبزه

یکی از کهن ترین رسم های عید نوروز که از روزگاران دور تا کنون مرسوم بوده کاشت سبزه عید نوروز است . پیشینیان ما هر سال قبل از نوروز سبزه می‌ کاشتند و معتقد بودند این رسم شگون دارد، چون اول سال با سبزی و سرسبزی آغاز می‌ شود. در این مطلب قصد دارم نحوه کاشت انواع سبزه عید نوروز را آموزش دهیم پس با ما همراه باشید .

۱- مرسوم ترین سبزه عید نوروز ( سبزه گندم )

یک لیوان گندم درون کاسه ای می ریزیم و به انداره ۲ – ۳ بند انگشت روی آن آب می ریزی و تا ۲ روز صبر کرده و برای جلوگیری از کپک زدن روزی یکبار آب آنرا عوض می کنیم. پس از جوانه زدن گندم که حدوداً  ۲ تا ۳ روز زمان می‌ برد گندم را روی پارچه نخی ریخته و در بشقاب بگذارید و توجه داشته باشید که گندم مرطوب بماند اما آب زیر آن جمع نشود. پس از ریشه دادن، گندم ها را در ظرف مورد نظر ریخته و روی گندم‌ ها را پارچه‌ ای نخی انداخته و هر روز روی آن‌ ها کمی آب اسپری  کنید تا ساقه پیدا کند. وقتی ساقه نقره‌ای رنگ شد پارچه را از روی آن برداشته و ظرف را در زیر نور و جای خنک قرار داده و هر روز مقدار کمی آب در حدی که مرطوب بماند روی آن‌ اسپری می‌ کنیم . بعد از گذشت  ۱۰ تا ۱۲ روز سبزه عید نوروز ما آماده شده است .

۲- سبزه عدس

سبزه عدس جزء سبزه هایی است که خیلی دیر رشد میکند و بیشتر از ۱۵ روز زمان برای آماده شدن نیاز دارد . ۲۰ روز قبل از شروع عید نوروز داخل کاسه مقداری عدس ریخته و با آب آن را پر می‌کنیم و می گذاریم چند روز در دمای اتاق بماند. عدس معمولا آب را به خود جذب می‌ کند . گاهی‌ کنترل می‌ کنیم و اگر آب عدس کم شده بود باز هم به آن آب اضافه می‌کنیم و میگذارم تا عدس‌ ها جوانه بزنند. گندم یا عدس داخل آب جوانه نمیزند. فقط باید کاملا خیس بخورند. وقتی عدس های خیس خورده را لای دستمال نم دار منتقل کنیم شروع به جوانه زدن می کنند. سعی کنید که آب عدس را هر روز عوض کنید چون ترشیده میشود . بعد از آن که عدس‌ هایتان کمی‌ جوانه زدند آنها را آبکش کرده و در ظرفهای مورد نظر ریخته و روی آنها را با دستمال حوله ی پوشانده و روی آن‌ها آب بپاشید و کنار پنجره جای که نه سرد و نه زیاد گرم هست بگذارید تا رشد کنند. پس همانطور که در بالا هم گفتیم حداقل ۲۰ روز زمان لازم است تا سبزه عید نوروز ما که سبزه عدس است آماده شود .

نکاتی برای سبزه عدس

توجه داشته باشید هر روز باید عدس‌ ها را خیس کرده و آب اضافه آنها را بیرون ریخت و حتما دستمال روی آن را مرطوب نگه دارید.هیچوقت عدس‌ هایتان را به صورت لایه نازک در ظرفتان نریزید بهتر هست که کمی‌ به صورت گنبدی شکل در آورید.بعد از آن که جوانه ها مقداری رشد کرده و کمی‌ سبز شد می توانید دستمال روی آن ها را برداشته و به آب دادن عدس‌ها ادامه دهید و مطمئن باشید که نور طبیعی به آنها بخورد و حتما ظرفها را هر چند وقت یک بار بچرخانید تا سبزه‌ ها به صورت کج به طرف نور رشد نکنند تا سبزه زیباتری برای عید نوروز داشته باشیم .

۳- سبزه ماش

اگر میخواهید سبزه عید نوروز شما سبزه ماش باشد بایستی دو هفته قبل از عید یک لیوان ماش را درون کاسه‌ ای ریخته و به اندازه ۲ بند انگشت آب روی آن‌ بریزید پس از سه تا چهار روز ماش‌ها سفید می شوند و باید آنها را داخل پارچه نخی بریزید. پس از  دو تا سه روز که ماش‌ ها جوانه زدند آن‌ ها را درون ظرفی که از قبل ته آن لایه‌ا ی از پنبه گذاشته‌ اید بریزید و پخش کنید سپس روی ماش ها را با پارچه ای خیس بپوشانید . پس از ۲ روز دستمال را از روی ماش‌ ها بردارید و تا حدی که مرطوب بمانند روی آن‌ ها آب اسپری کنید و در جایی نزدیک نور آفتاب قرار دهید تا کم کم رشد کنند. 

نکاتی برای سبزه ماش 

● محیط سرد باعث رشد کندی و محیط گرم باعث رشد سریع تر سبزه می شود

● حتما از آب ولرم برای ماش و سایر سبزه ها استفاده شود

● ماش سیاه ۱۴ روز قبل از عید نوروز آماده سازی شود

● نور کافی موجب سر سبزی سبزه می شود

حتما بخوانید :سفره هفت سین و دلایل و مفهوم نام گذاری هر کدام از سین ها

۴- سبزه کنجد

اگر دانه کنجد سیاه یا کنجد سفید را برای سبزه‌ عید نوروز انتخاب کردید بهترین زمان شروع کار، ۱۰ روز قبل از شروع عید است.حتما از کنجد بو نداده استفاده کنید به اینصورت که اول دانه‌ ها را ۶ تا ۸ ساعت در آب خیس کنید و سپس دور ظرف سبزه عید را پارچه بپیچید و دانه‌ ها را روی پارچه بگذارید.چند روز بعد دانه‌ ها جوانه می‌ زنند و سبز می‌ شوند، کنجد سیاه به‌خاطر رشد کم ، یکی از دانه‌های محبوب سبزه سفره هفت‌سین است.

۵- سبزه خاکشیر

مدت زمان لازم برای کاشت سبزه عید نوروز با خاکشیر یک هفته مانده به عید می باشد. پس برای کسانی که دیر به فکر سبزه افتاده اند گزینه ای بسیار مناسبی می باشد. ۱ استکان بذر خاکشیر ۵ استکان آب لازم دارد، بر اساس نیازتان آن را  آماده کنید و ۶ ساعت در آب قرار دهید تا لعاب دهد. در مرحله بعد سطح اتکا خود را با یک لایه نازک پنبه بپوشانید و یک لایه تنظیف روی آن بکشید . سطح اتکا می تواند یک تخم مرغ پلاستکی یا یک عروسک یا هر چی که به نظرتون بشه به عنوان سطح اتکا استفاده کرد میباشد . یک لایه نازک خاکشیر روی سطح آماده شده بریزید، به مدت ۲ الی ۳ روز یک نایلون که در آن چند حفره ایجاد کرده اید روی کار بکشید حتما مواظب باشید با سبزه در تماس نباشند. سعی شود سبزه را با آب پاش، بعد از در آوردن نایلون آبیاری کرده و دوباره نایلون را روی ان بکشید، بعد از اینکه سبزه ها جوانه زدند، نایلون را بردارید و هر روز به سبزه خود آب دهید.سبزه خاکشیر یکی از سبزه هایی است که به شخصه علاقه زیادی به آن برای تزئین سبزه عید نوروز دارم .

۶- سبزه ذرت

برای کاشت سبزه عید نوروز با دانه‌ های ذرت ابتدا باید ذرت را به مدت ۴ روز خیس کنید و مرتب آب آن را عوض کنید اما جای آن را هر گز نباید عوض کرد . هنگامی که دانه‌ های جوانه زدند آنها را لای دستمال گذاشته و مرتب توسط اسپری آنها را آبیاری کنید . وقتی دانه‌ها سبز شدند می توانید آنها را درون یک آبکشی که داخل تنگ ماهی قرار گیرد بریزید و آبکش را درون تنگ ماهی قرار دهید تا از رطوبت آب تنگ استفاده نماید. اصراری به استفاده از تنگ نیست و صرفا برای زیبایی می باشد می توانید از یک ظرف شیشه ای که ته ان آب باشد نیز استفاده کنید.

۷- سبزه عید نوروز با تخمه آفتاب گردان

سبزه تخمه آفتابگردان باید دو هفته  قبل از عید آماده شود . این نوع سبزه با هوای گرم سازگاری ندارد. برای شروع ۲ لیوان تخمه آفتابگردان را ۲۴ ساعت خیس کنید سپس در یک دستمال نخی در ظرفی به مدت سه تا چهار روز قرار می دهیم و همواره در این مدت با آب پاش انرا خیس نگه می داریم. بعد از سه تا چهار روز تخمه ها ریشه هایی به بلندی هفت سانتی پیدا میکنند و جوانه قلابی شکل آن ظاهر می شود، در این مرحله تخمه ها آماده ریختن در ظرف اصلی می باشند.

نکته مهم برای سبزه تخمه آفتاب گردان

سبد یا ظرفی که برای این بذر استفاده می کنید باید حداقل ۱۵ سانت دیواره داشته باشد، حتما ۵ تا ۷ سانت از لبه ظرف را خالی بگذارید تا ساقه های سبزه مشخص نباشد.

۸-سبزه بذر شاهی

بذر شاهی را حدود شش ساعت خیس می کنیم تا لعابدار شود برای اینکه بذر را دور یک ظرف بکشیم ابتدا پنبه را به فرم مورد نظر در می آوریم و روی آن را با تنظیف یا باند می پوشانیم. برای چسباندن پنیه بدنه ظرف مورد نظر رو خیس میکنیم تا پنبه براحتی بچسبد . سپس با اسپری دوباره مرطوب میکنیم تا بدر شاهی بچسبد بعد از این مراحل باید بذر شاهی رو با دست کاملا مرطوب روی سطح مورد نظرتون بکشید. سعی کنید فقط یک لایه بذر رو روی سطح بکشید تا جوانه ها با ترتیب بهتری سبز بشوند، در غیر اینصورت جوانه ها کمتر سبز خواهند شد . سپس دوباره با آب پاش مرطوب کرده و روی آن را با نایلون به مدت ۲۴ ساعت می پوشانیم، نایلون کاملا به ظرف بچسبد . بعد از گذشت ۲۴ ساعت اول پلاستیک رو بردارید و ظرف رو کاملا آب پاشی کنید تا رطوبت به سطح پنبه و پارچه زیری برسد، بعد از گذشت ۲۴ ساعت دوم و سوم سبزه ها جوانه میزند. پس از جوانه زدن و کمی سبز شدن دیگر نیازی به نایلون ندارد و روزی ۲ بار به آن آب می دهیم هر روز نیم ساعت زیر نور خورشید قرارمی دهیم تا سبز شوند . بعد از گذشت ۱۰ روز سبزه عید نوروز ما آماده میشود .

۹-سبزه تخم کتان

برای سبز کردن تخم کتان کافی است یک هفته قبل از عید مقدار مناسبی از آن را بنا به اندازه ظرف یک تا دو قاشق غذا خوری به مدت ۲۴ ساعت خیس کنید که مثل بذر شاهی حالت ژله ای پیدا کند. سپس ظرف مورد نظرتان را تا نیمه از خاک سبک پر کنید و تخم کتان ها را روی خاک پخش کنید به طوری که کاملا سطح ظرف را بپوشاند و بعد رویش را کاملا با اسپری آب بپاشید و یک کیسه پلاستیک روی ظرفتان کشیده و به مدت ۲ روز در جای تاریک و گرم قرار دهید. پس از آن ظرف را به محل خنک و کاملا پر نور (پشت پنجره) انتقال دهید در حدود یک هفته ارتفاع سبزه عید نوروز شما تقریبا پنج سانت خواهد شد

تکاتی برای سبزه تخم کتان

هر روز یکی دو بار سرپوش پلاستیکی را مثلا به مدت نیم ساعت بردارید تا اکسیژن کافی به سبزه تان برسد و کپک نزند و سپس دوباره آب اسپری کنید و پلاستیک را روی آن بکشید.

۱۰-سبزه عید نوروز با تخم نارنج ، پرتقال یا لیمو

برای شروع کار هسته نارنج یا پرتقال یا لیمو را توی آب میذاریم تا ۲۴ ساعت بمونه.بعد ۲۴ ساعت پوست روی هسته را با دقت می کنیم که به مغز دانه آسیبی نرسه.تخم مرکبات پوست کنده را توی آب میذاریم که خشک نشه.تخم ها رو با دقت و مرتب روی خاک گلدون می چینیم. خاک باید سبک باشه. گلدان شما باید در انتهایش سوراخی برای خارج شدن آب داشته باشد تا آبیاری باعث پوسیدگی و فساد آن نگردد.فاصله ها نه خیلی کم و نه اونقدرها زیاد باشه.روی دانه ها رو یه لایه نازک خاک ریخته و با سنگ های ریز می پوشونیم.با اسپری خاک رو خیس می کنیم. دو روز اول روشو پلاستیک بذارین و چند بار آب بدین. سعی کنید گلدان رو در محلی آفتابگیر قرار بدید.دانه ها طی ۱۴ تا ۳۰ روز شروع به جوانه زدن خواهند کرد. کم کم دانه ها سبز می شن و از لابلای سنگ ها میان بیرون و تبدیل به نهال های سبز و زیبایی می شن.جوانه ها کم کم بزرگ خواهند شد و به نهال تبدیل میشوند بعد از ۲ سال میتوانید آنها را در بهار به باغچه نیز منتقل کنید دقت داشته باشید که تا سالها ممکن است میوه ندهند اما میتوانید از زیبایی آنها استفاده کنید. این نوع سبزه عید نوروز میتونه برای طبیعت هم مفید باشه و سالهای سال از درخت اون استفاده بشه .

برای نتیجه گیری بهتر موارد زیر را مد نظر قرار بدهید :

یکی اینکه اگه پوست تخم مرکبات رو برای کاشتن بکنید زودتر به نتیجه میرسید

دوم اینکه سعی کنید خاک گلدون رو همیشه مرطوب نگه دارید

و سوم اینکه مدت زمانی که طول میکشه تا هسته ها جوونه بزنن متفاوته از دو هفته تا یک ماه … پس صبور باشید.

در پایان امیدواریم با خواندن مطالب بالا سبزه عید نوروز امسال برای سفره هفت سین را انتخاب کرده باشید .